تحقیق همان « رویارویی حقیقت جویانه با واقعیت ها » در عرصه تکوین و « رتهیابی به محضر حقایق » در قلمرو تشریع است ، زیرا دین ، مجموعه ای از اعلام « بودها و نبودها ، هست ها و نیست ها » و ابلاغ « باید ها و نبایدهاو شایدها و نشایدها» است.

بایسته ها پژوهشگر : الف) علمی :1- برخورداری از اطلاعات عمومی متناسب با موضوع تحقیق ؛

2- قدرت شناسایی منابع و توان تتبع در آنها؛                   3- توان گردآوری داده ها و درک و تحلیل و تبدیل آنها به یافته ها ؛

ب) اخلاقی : 1- تقوای علمی و پرهیز از کتابسازی و رعایت ادب قلم ؛

2- برخورداری از روحیه تحقیق و اشتیاق به کاوش و پژوهش؛                            3- کنجکاوی و شک گرایی ؛

4- اعتدال فکری و علمی ؛                               5- دقت و تیزبینی ؛                         6- برخورداری  از روحیه حق پذیری و واقع نگری ؛

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- مجید حیدری ، درسنامه پژوهش ، صص18-17